Βιβλία

Φεβρουάριος 1903. Δημοτικό Σχολείο Σκοπέλου Γέρας. Ο μαθητής Παναγιώτης Γ. Κουντουράς, μικρότερος αδελφός του Μίλτου Κουντουρά, όρθιος, πίσω ακριβώς από το καθιστό, στην πρώτη σειρά, παιδάκι με το "ναυτικό" καπέλο. Φωτογράφος : Ι. Γ. Φεργαδιώτης, Φωτογράφος Σμύρνης.

Κλείστε τα Σχολειά – 1.Το εκπαιδευτικό ξεχαρβάλωμα

Η μαύρη αλήθεια λοιπόν είναι τούτη: Στην Ελλάδα σήμερα δεν υπάρχει Εκπαίδευση. Το φωνάζουν απελπισμένοι όσοι αγαπούν ακόμη το Σχολειό, το επανάλαβαν χίλιες φορές ερασιτεχνικά στις εφημερίδες οι δημοσιογράφοι, το μουρμουρίζουν κουνώντας θλιβερά το κεφάλι οι άνθρωποι της περασμένης γενεάς, το αισθάνεται αόριστα ο αγράμματος λαός όταν συχνά μέσα στη βιοπάλη του αναστενάζει: «Κοντά σ’ όλα πάνε και τα καημένα τα γράμματα!».

Διαβαστε περισσοτερα
Ιδιόχειρη σημείωση στη ράχη της φωτογραφίας : "Σκόπελος τη 13η Μαϊου 1903. Οι μαθηταί της Γ' Τάξεως της Ελληνικής Σχολής Παπάδου. Μιλτιάδης Γ. Κουντουράς". Ο Μίλτος Κουντουράς όρθιος, πρώτος από αριστερά.

Κλείστε τα Σχολειά – 2.Ο Δασκαλισμός

Ο Δασκαλισμός. Η πρώτη αιτία του κακού. Αλλά κι αυτός μπορεί σε άλλες πολυπλοκότερες και παλαιότερες αιτίες ν’ αποδοθεί, και ν’ αναλυθεί σε πολυσχιδέστερες λεπτομέρειες. Ας περιοριστούμε στην κυριότερη και πιο φανερή άποψή του. Στην ιστορική του γέννηση. Είναι η ρομαντική ονειροπόληση. Η φακίρικη ενατένιση. Το ηλίθιο λίγωμα μπροστά σ’ έν’ ακατανόητο και παρεξηγημένο μεγαλείο. Η ελληνική άποψη του μεσαιωνικού καλογηρισμού. Η συνέχεια της βυζαντινής διαπάλης της αποχαύνωσης προς την πραγματικότητα. Είναι η αιώνια προγονοπληξία.

Διαβαστε περισσοτερα
Η τελευταία τάξη του εξαταξίου Γυμνασίου Μυτιλήνης. Οκτώβριος 1906. Ο Μίλτος Κουντουράς τέταρτος από αριστερά στην πρώτη σειρά.

Κλείστε τα Σχολειά – 3.Το Κόμμα

Κι αφού αρχίσαμε από τις μεγάλες αιτίες του κακού, ας συνεχίσουμε εκθέτοντας με ειλικρίνεια και χωρίς περιστροφές τη δεύτερη θλιβερή αφορμή της εκπαιδευτικής μας κακοδαιμονίας. Γενικά και με μια λέξη: Η Πολιτεία. Ο μέγας αυτός ένοχος κι άλλων πολλών από τις αθλιότητες που ρημάζουν το Έθνος. Παρακολουθήσετε αμέσως από τη γέννησή της την Πολιτεία αυτή. Παντού θ’ ανακαλύψετε τη θανατερή γάγγραινα που σάπισε την ψυχή της. Το Κόμμα. Το ταπεινό, το πρόστυχο, το άτιμο.

Διαβαστε περισσοτερα
Απρίλιος 1911. Από την επίσημη επίσκεψη Βουλγάρων φοιτητών στην Αθήνα. Αναμνηστική φωτογραφία με Λέσβιους συναδέλφους τους. Στην τελευταία σειρά, τέταρτος από αριστερά ο Μίλτος Κουντουράς. Καθιστός, πρώτος από αριστερά, ο Γεώργιος Βαρελτζίδης της Ιατρικής. (Από το αρχείο του Αρ. Βαρελτζίδη)

Κλείστε τα Σχολειά – 4.Το Σύστημα

Αλλά ποιος είδε ποτέ τη νεοελληνική πραγματικότητα για ν’ αντλήσει από μέσα της και ν’ αποκρυσταλλώσει σε νόμους τις αρχές που θα κινηθεί και θα λειτουργήσει φυσιολογικά η Πολιτεία; Η λογοτεχνία μας —ο καθρέφτης αυτός της πνευματικής και ηθικής ακμής ενός τόπου — είναι πνιγμένη κι αυτή από δασκαλισμό, ξενομανία και κατεργαριά. Ποιος λοιπόν θα ήταν εκείνος που θα μπορούσε να εξαρθεί τόσο αψηλά, και διαπερνώντας με το δυνατό του μάτι τα μαύρα αυτά εμπόδια, να δει την αληθινή ζωή μας και να της δημιουργήσει τους νόμους που της χρειάζονται;

Διαβαστε περισσοτερα
Χίος, Μάιος του 1917. Καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης. Καθιστοί από αριστερά : Χ.Λαγούτης, Α.Ασπιώτης, Χ.Αλιμονάκης (γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Αρρένων), Γ.Ρεβελής (ιδρυτικό μέλος και επί σειρά ετών πρόεδρος του Φιλοτεχνικού Ομίλου Χίου), Εμμ.Ιωαννίδης. Ο Μίλτος Κουντουράς πρώτος από αριστερά στη δεύτερη σειρά. Φωτογράφος : Στάμος Χαρτουλάρης, Χίος.

Κλείστε τα Σχολειά – 5.Ο μισθός

Κι ας έρθουμε τέλος πάντων και στο ζωτικότερο των ζητημάτων, που κινεί τις μάζες των δασκάλων και έχει τη μαγική δύναμη ή να τους ανεβάσει στο μεγαλύτερο επίπεδο της δυναμικότητάς των, ή να τους εξουθενώσει ολότελα, υποβιβάζοντάς τους κάτω και από την έσχατη μετριότητα. Το χρήμα.

Διαβαστε περισσοτερα
Μίλτος Κουντουράς. Έφεδρος αξιωματικός στη Χίο.

Κλείστε τα Σχολειά – 6.Το Κράτος

Εάν προς κάθε υπάλληλο το Κράτος μας είναι αφιλόστοργο, προς το δάσκαλο είναι σωστός τιμαριούχος τσαρικής εποχής. Το Σχολειό μένει πάντα στο περιθώριο των ασχολιών του, κι ο δάσκαλος είναι ο επουσιώδης υπάλληλος για τον οποίο δεν αξίζει και δεν είναι σοβαρό να γίνεται πολύς λόγος.

Διαβαστε περισσοτερα
Αϊδίνι, Νοέμβριος 1921. "Οι Νεοσύλλεκτοι", σημειώνει στη ράχη της φωτογραφίας ο Μίλτος Κουντουράς, έφεδρος υπολοχαγός και διοικητής του 13ου Λόχου.

Κλείστε τα Σχολειά – 7.Η Κοινωνία

Όλοι έχουνε το μερτικό τους μέσα στη σιωπηλή, αλλά πολύ τραγική αυτή ιστορία, και χρειάζεται μελέτη στοχαστική κ’ επιστημονική διείσδυση για να κατορθώσει κανείς σωστά ν’ ανεύρει τα πρώτα - πρώτα μολύσματα απ’ όπου κακοφόρμισε και δηλητηριάστηκε όλος ο οργανισμός μας.

Διαβαστε περισσοτερα
Ιδιόχειρη σημείωση στη ράχη της φωτογραφίας : "Πώς σώθηκα από τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922, Μίλτος". Φωτογραφήθηκε στη Χίο, μόλις επέστρεψε από το μέτωπο της Μικράς Ασίας, στο φωτογραφείο του Αντωνίου Μπαχά. 1 Σεπτεμβρίου 1922.

Κλείστε τα Σχολειά – 8.Οι Μαστροχαλαστάδες

Ας πάψουνε τέλος να είναι ταρτούφοι, καθηκοντάνθρωποι, τροφοδότες μιας ύπουλης κακοήθειας, κι ας βάλουνε καλά στο νου τους πως το παιδί δεν είναι άψυχο δοχείο γνώσεων, αλλά ένας ευμάλαχτος και ρευστός, πάνω στη γένεσή του, κοινωνικός χαραχτήρας και χρειάζεται λεπτεπίλεπτη, κ’ έντονη, κ’ ένθεη προσοχή καλλιτέχνη, μη τυχόν αποπετρωθεί σε ακαλαίσθητο ή αισχρό βαναυσούργημα !

Διαβαστε περισσοτερα
Το "Κλείστε τα Σχολειά" του Μίλτου Κουντουρά στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας "Καμπάνα", Μυτιλήνη, 24 Απριλίου 1923.

Μίλτου Κουντουρά – “Κλείστε τα Σχολειά” : από την εφημερίδα του 1923 στην ιστοσελίδα του 2018

Με τη δημοσίευση της μελέτης «Κλείστε τα Σχολειά» στην επίσημη ιστοσελίδα του Παιδαγωγού – Ποιητή Μίλτου Κουντουρά, ελπίζουμε να διαδοθεί, ακόμα πιο πολύ, το όραμά του : «Κλείστε τα Σχολειά να φτιάσουμε καινούργια!» όπου «η ασυγκράτητη ζωηράδα του παιδιού, ο έρωτας, το τραγούδι, η χαρά που κάνει τρέλες» δε θα είναι πια «θανάσιμα αμαρτήματα», και όπου «δε θα μας ενδιαφέρουν τόσο πολύ οι γνώσεις και η ξερή σοφία, όσο η ωραία ψυχή και η ελεύθερη συνείδηση»!

Διαβαστε περισσοτερα